Sclerotinia sclerotiorum

Gatunek znajduje się wśród patogenów roślin o największym znaczeniu ekonomicznym, a jednocześnie jest jednym z najbardziej powszechnych na świecie. Polifag ten do lat 80. XX wieku zidentyfikowany został na 383 gatunkach, a w 2008 podawano już, że poraża ponad 500 gatunków. O dużym znaczeniu świadczy fakt, że w odniesieniu do chorób wywoływanych przez S. sclerotiorum użyto ponad 60 nazw. W Polsce najczęściej spotykanymi nazwami jest zgnilizna twardzikowa, biała pleśń oraz zgorzel łodygi. Gospodarzami S. sclerotiorum są głównie rośliny dwuliścienne, rzadko jednoliścienne (trawy, zboża, choć poraża np. cebulę, tulipany).

read more

Rhizoctonia solani

Choroby roślin powodowane przez R. solani mają znaczenie zarówno w rolnictwie, ogrodnictwie, jak i w leśnictwie na całym świecie. Grzyb został znaleziony na wielu roślinach, uprawianych zarówno pod okrywami jak i w polu, do których należą zboża, trawy, warzywa, kwiaty, rośliny ozdobne, drzewa leśne i owocowe. Ponadto może bytować w glebie jako saprotrof lub pozostawać w związkach mikoryzowych z orchideami.

read more

Botrytis cinerea

Patogen nie tyle pochodzi z gleby, co jest związany z resztkami roślinnymi w glebie. Preferuje wilgotny klimat umiarkowany lub subtropikalny. Wyizolowany m.in. w całej Europie, a także w USA, Kanadzie, Izraelu, Somalii, Madagaskarze, Jamajce, Nepalu, Indiach. Spotykany na ogół na chorych liściach oraz na szczątkach roślinnych. To polifag atakujący ponad 230 gatunków roślin-gospodarzy, w tym prawie wszystkie rośliny dwuliścienne, m.in. warzywa, rośliny ozdobne, cebulowe, drzewa, owoce, uprawy szklarniowe. W klimacie umiarkowanym ważne gospodarczo są choroby pomidora, ogórka, truskawki, sałaty, kapusty. Powoduje zgnilizny. Choroba znana jest w Polsce jako szara pleśń (najczęściej występująca u nas na owocach truskawki).

read more

Pythium ultimum

Obecna nazwa: Globisporangium ultimum

Globisporangium ultimum może silnie porażać większość roślin, z których się go izoluje i być głównym sprawcą zgorzeli siewek i zgnilizny korzeni na tych roślinach. Występuje na różnorodnych gospodarzach takich jak: babka, batat, bawełna, begonia, brzoskwinia, burak cukrowy, chryzantema, cytryna, dalia, dynia, fasola, groch, gwajula, hiacynt, jabłoń, kalia, katleja (z rodziny storczykowatych), kawa, krokus, melon, poinsecja, rabarbar, soja, sosna, tulipan, trzcina cukrowa, wyżlin większy (lwia paszcza), zimowit, różne gatunki traw i siewki wielu gatunków drzew.

read more

Alternaria brassicicola

Alternaria brassicicola jest patogenem porażającym ważne ekonomicznie gatunki roślin rodzaju Brassica, m.in. kapustę, rzepak i gorczycę.

Może przetrwać na rozkładających się szczątkach roślin w postaci grzybni lub zarodników przez znaczny okres czasu bądź też w nasionach. Zainfekowane nasiona rzepaku ozimego uznaje się za główne źródło późniejszego wystąpienia czerni krzyżowych. Infekując główki kapusty oraz kalafiora potrafi rozprzestrzenić się znacznie podczas przechowywania i transportu. Ponadto obserwowano, że A. brassicicola poraża także dzikie rośliny krzyżowe (w tym chwasty), co może stanowić źródło infekcji upraw.

read more

Fusarium avenaceum

Fusarium avenaceum występuje powszechnie na całym świecie, ale największe znaczenie odgrywa w krajach o klimacie umiarkowanym. Jest słabym patogenem, polifagiem porażającym ponad 160 gatunków roślin z całego szeregu rodzin: baldaszkowate, bobowate, dyniowate, goździkowate, herbatowate, iglaste, kapustowate, kozłkowate, liliowate, lnowate, morwowate, orzechowate, palmy, psiankowate, różowate, rutowate, trędownikowate, wawrzynkowate, wawrzynowate, wiesiołkowate, wierzbowate, wilczomleczowate, winoroślowate, wrzosowate, zatwarowate i złożone.

read more

Fusarium oxysporum

Fusarium oxysporum należy do najczęściej spotykanych gatunków rodzaju. Wy­stępuje we wszystkich strefach klimatycznych, głównie w glebie. Zazwyczaj występuje w glebach uprawnych, rzadziej w leśnych. Preferuje ciepło, wysoką wilgotność, obojętny lub lekko kwaśny odczyn gleby. Okresy chłodu przeżywa głównie w postaci chlamydospor (zarodników przetrwalnikowych) oraz grzybni w glebie i na resztkach roślinnych. Bywa głównie saprotrofem, a także endofitem kolonizującym korzenie roślin. Wiele jego szczepów ma właściwości chorobotwórcze, porażając bardzo liczne rośliny nago- i okrytozalążkowe, głównie jednak rośliny dwuliścienne. W mniej typowych warunkach pogodowych poraża rośliny zbożowe. Ze względu na powodowane straty ekonomiczne jest uznawany za najgroźniejszego patogena rodzaju.

read more

Żółta karłowatość jęczmienia

Żółta karłowatość jęczmienia (ŻKJ) jest najgroźniejszą chorobą wirusową zbóż. Poraża wszystkie ważne gospodarczo zboża: pszenicę, jęczmień, żyto, pszenżyto i owies, a także kukurydzę oraz wiele gatunków dzikorosnących traw. ŻKJ jest wywoływana przez kompleks spokrewnionych ze sobą wirusów żółtej mozaiki jęczmienia (barley yellow dwarf virus, BYDV) i/lub żółtej mozaiki zbóż (Cereal yellow dwarf virus, CYDV). Dotychczas w Polsce wykryto: BYDV-GAV, BYDV-MAV, BYDV-PAV, BYDV-PAS, BYDV-RMV, BYDV-SGV oraz CYDV-RPV.

read more

Problemy na plantacjach malin

Od kilku sezonów docierają do nas informacje od plantatorów malin, dotyczące nasilonego występowania na roślinach wirusów. W celu zidentyfikowania wirusa polecamy przekazać próbkę do badań do Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach

read more

Agrobacterium tumefaciens - bakteryjna guzowatość korzeni

Sprawca choroby, Agrobacterium tumefaciens, to gram ujemna, tlenowa pałeczka nie tworząca przetrwalników. Bakterie z rodzaju Agrobacterium są polifagami, zakres porażanych przez z nie roślin to przeszło 600 gatunków.

read more

Ca. Phytoplasma asteris - Choroba fitoplazmatyczna pomidora

Fitoplazmy są materiałem trudnym do wykrycia i do badań w ogóle, ponieważ istnieje kilka czynników, wynikających z biologii tego patogena, utrudniających jego wykrycie w roślinie. Fitoplazmy jako patogeny systemiczne, krążą po całej roślinie wraz z substancjami odżywczymi transportowanymi przez tkankę łyka, w której bytują, w międzyczasie produkując metabolity własne powodujące zaburzenia wzrostu, proliferacji i prawidłowej gospodarki hormonalnej rośliny, co prowadzi do powstania na niej objawów chorobowych.

read more

Pectobacterium carotovorum – Mokra zgnilizna cukinii

Pectobacterium carotovorum ssp. carotovorum powodująca mokrą zgniliznę należy do grupy patogenów bakteryjnych zagrażających uprawom roślin dyniowatych. Do grupy tej należą również: Pseudomonas syringae pv. lachrymans (bakteryjna kanciasta plamistość), Acidovorax avenae ssp. citrulli (bakteryjna plamistość owoców), Xanthomonas campestris pv. cucurbitae (bakteryjna plamistość liści), Erwinia spp. (nekroza pierścieniowa), Erwinia tracheiphila (bakteryjne więdnięcie), oraz Pantoea ananatis (brązowa plamistość).

read more

Pseudomonas sp. – mokra zgnilizna roślin uprawnych

Bakteryjna mokra zgnilizna roślin jest pospolitą chorobą warzyw. Do infekcji dochodzi na polu, głównie na dojrzałych warzywach, w warunkach ciepłej i wilgotnej pogody. Choroba ta rozwija się po zbiorze, podczas transportu i przechowywania w niewłaściwych warunkach. Zdarza się też zaobserwować zgniliznę na roślinach rosnących w polu, jeszcze przed zbiorem. Najczęstszą przyczyną mokrej zgnilizny są bakterie z rodzaju Pseudomonas i Pectobacterium, które są zdolne do przezimowania w glebie na resztkach roślin.

read more

Xanthomonas campestris pv. holcicola, Xanthomonas campestris pv. zeae - bakteryjna plamistość liści (ang. bacterial leaf spot).

Objawy charakterystyczne dla Xanthomonas campestris to tworzące się na liściach żółtobrązowe martwice, szerokie na 2-3 mm z falistymi i nieregularnymi żółtymi brzegami, biegnące równolegle do nerwów liściowych. Plamy mogą się rozciągać na całą długość liści i często zlewają się by formować duże nekrotyczne obszary, które bardzo przypominają objawy suszy. Duża powierzchnia zmian martwiczych na liściach kukurydzy powoduje znaczące obniżenie zdolności asymilacyjnych rośliny i istotnie obniża plony.

read more

Pantoea ananatis - Bakteryjna plamistość liści kukurydzy (ang. leaf spot disease of maize)

Pantoea ananatis może powodować na kukurydzy dwa rodzaje objawów, przez co opisane są dla tego patogena 2 różne choroby. Pierwszą z nich jest bakteryjna plamistość liści kukurydzy (ang. leaf spot disease of maize).

Drugą chorobą kukurydzy wywołaną przez tego patogena jest bakteryjne gnicie łodygi kukurydzy (ang. bacterial stalk rot).

read more

Enterobacter cloaceae subsp. dissolvens - bakteryjna zgnilizna łodygi kukurydzy (ang. bacterial stalk rot)

E. cloaceae subsp. dissolvens należy do złożonego kompleksu gatunków. Gatunek ten występuje powszechnie w środowisku naturalnym, w wodzi i w glebie. Łatwo przezimowuje na resztkach pożniwnych. Część jego populacji jest niepatogeniczna, a część jest patogenami roślin. Gatunek ten jest również oportunistycznym patogenem ludzi. Wykorzystuje się go również do biologicznej ochrony roślin przed chorobami.

read more

Pantoea agglomerans – bakteryjna zaraza liści i więdnięcie naczyniowe kukurydzy i sorga (ang. leaf blight and vascular wilt of maize and sorghum)

Pantoea agglomerans jest bakterią, która ma wielu żywicieli i występuje powszechnie w środowisku naturalnym. Jej obecność na uprawach kukurydzy zanotowano w Meksyku i w Polsce, na obszarze Wielkopolski i Dolnego Śląska. P. agglomerans powoduje choroby kukurydzy, sorga, gryki i cebuli. Bakteria ta łatwo przeżywa w wodzie czy w glebie oraz przezimowuje w resztkach pożniwnych. Może również występować naturalnie na roślinie kukurydzy, nie powodując żadnych objawów chorobowych, ponieważ część szczepów tego gatunku jest niepatogeniczna i szczepy te wykorzystuje się w biologicznej ochronie przed chorobami.

read more

Streptomyces scabies - parch zwykły

Jest to choroba rzadko występująca w Polsce, pojawia się głównie w rejonach o monokulturowej uprawie warzyw korzeniowych i roślin okopowych (np. marchew, ziemniaki, burak, brukiew, rzodkiew). Głównym źródłem zakażenia jest gleba, a także obornik spod zwierząt skarmianych zakażonymi burakami, marchwią lub ziemniakami. Patogen z łatwością przezimowuje w szczątkach roślin, również chwastów, które nie są dla niego typowymi gospodarzami.

read more

Wirusy buraka cukrowego

Wirus nekrotycznego żółknięcia nerwów buraka (Beet necrotic yellow vein virus, BNYVV) to jeden z najczęściej występujących wirusów w uprawie buraka cukrowego, sprawca choroby zwanej rizomanią (szaleństwo korzeni). Objawy na roślinach to przede wszystkim zahamowanie we wzroście korzenia głównego i intensywny wzrost korzeni bocznych, dający efekt tzw. „brody”.

read more

Xanthomonas hortorum pv. pelargonii - Bakteryjna zaraza pelargonii

Sprawcą choroby jest gram ujemna bakteria, której optymalna temperatura wzrostu wynosi 25-27°C. Rozwojowi choroby sprzyja wysoka wilgotność. Przy temperaturze optymalnej, objawy chorobowe widoczne są w ciągu 7 dniu. Na dolnej stronie blaszki liściowej pojawiają się liczne, drobne wodniste plamki. Po kilku dniach brunatniejące plamki o średnicy 2-3 mm, otoczone zielonkawą lub żółtą obwódką, widoczne są  również na górnej stronie blaszki liściowej.

read more

Wirusy porażające cukinię w Polsce

W ostatnich latach zaobserwowano występowanie różnych gatunków wirusów w uprawach cukinii w Polsce.

Monitoring upraw cukinii prowadzonych w latach w latach 2007-2014 przez pracowników Kliniki Chorób Roślin wykazał dominację trzech gatunków wirusów powodujących straty w jakości i ilości plonu: wirus mozaiki ogórka (Cucumber mosaic virus), wirus mozaiki arbuza (Watermelon mosaic virus) oraz wirus żółtej mozaiki cukinii (Zucchini yellow mosaic virus).

read more

Curtobacterium flaccumfaciens pv. oorti - pęcherzykowata srebrzystość tulipana

Sprawcą choroby jest Gram-dodatnia, tlenowa, ruchliwa pałeczka Curtobacterium flaccumfaciens pv. oorti. Choroba występuje w rejonach upraw produkcyjnych tulipanów, w Holandii, Danii i Anglii. Porażone rośliny spotykano także na terenie Polski, były to sadzonki tulipanów sprowadzone z Holandii.

read more

Clavibacter michiganensis subsp. michiganensis - bakteryjny rak pomidora

Cmm to nieprzetrwalnikująca Gram-dodatnia pałeczka, bezwzględny tlenowiec, występuje na plantacjach pomidora na całym świecie, typowym gospodarzem dla Cmm jest pomidor, ale istnieją doniesienia naukowe o naturalnych porażeniach innych roślin psiankowatych jak papryka lub psianka czarna. Może przetrwać zachowując wirulencję w szczątkach roślin – nawet 3 lata, w sztucznym podłożu hodowlanym, na powierzchniach drewnianych takich jak posadzki, stoły lub plastikowych – folia, skrzynki, zapinki sznurki.

read more

Wirus Y ziemniaka (Potato virus Y, PVY) – groźny również dla pomidora.

Wirus Y ziemniaka (Potato virus Y, PVY) -  jest jednym z najgroźniejszych wirusów ziemniaka, występującym powszechnie we wszystkich rejonach uprawy tej rośliny. Zasięg roślin żywicielskich jest jednak zdecydowanie szerszy i wirus poraża również uprawy pomidora i papryki. W latach 2012-2014 prowadziliśmy monitoring upraw polowych pomidora i stwierdziliśmy bardzo liczne występowanie tego wirusa.

read more

Wirus mozaiki pepino - znany, ale ciągle zagrażający uprawom

Wirus mozaiki pepino (Pepino mosaic virus, PepMV) to jeden z lepiej poznanych wirusów porażających uprawy pomidora. Monitoring szklarni prowadzony na przestrzeni lat 2005-2013 wykazał obecność wirusa w wielu regionach naszego kraju. Wirus przenosi się bardzo łatwo mechanicznie, z rośliny na roślinę podczas zabiegów pielęgnacyjnych oraz w niewielkim stopniu przez nasiona. W Polsce, podobnie jak i w wielu krajach Europy dominują izolaty należące do genotypu chilijskiego 2 (CH2). Wirus może powodować różne objawy na roślinach pomidora, które zależą od warunków środowiskowych (temperatura, oświetlenie), odmiany pomidora oraz izolatu wirusa.

read more