Alternaria brassicicola

ALTERNARIA BRASSICICOLA

Alternaria brassicicola jest patogenem porażającym ważne ekonomicznie gatunki roślin rodzaju Brassica, m.in. kapustę, rzepak i gorczycę.

Może przetrwać na rozkładających się szczątkach roślin w postaci grzybni lub zarodników przez znaczny okres czasu bądź też w nasionach. Zainfekowane nasiona rzepaku ozimego uznaje się za główne źródło późniejszego wystąpienia czerni krzyżowych. Infekując główki kapusty oraz kalafiora potrafi rozprzestrzenić się znacznie podczas przechowywania i transportu. Ponadto obserwowano, że A. brassicicola poraża także dzikie rośliny krzyżowe (w tym chwasty), co może stanowić źródło infekcji upraw.

Symptomy

Patogen ten czasem zachowuje się jak saprotrof lub jak słaby fakultatywny patogen. Razem z gatunkami Alternaria brassicae (Berk.), Alternaria raphani Groves oraz Alternaria alternata (Fr.) Keissler powoduje czerń krzyżowych (syn. alternarioza kapustowatych, czarna plamistość roślin krzyżowych). Młode rośliny i liście są mniej podatne na porażenie od starszych. Nasilenie choroby na rzepaku jarym wzrasta wraz ze stosowaniem wyższych dawek azotu. W przypadku wystąpienia jako sprawcy tej choroby A. brassicicola objawami są sadzowatoczarne plamy, ciemniejsze i mniej regularne niż przy porażeniu przez A. brassicae. Wewnątrz plam występują czasem jasnozielone przebarwienia (Fig. 1), co związane jest z wytwarzaniem przez tego patogena cytokinin (mykotoksyn).

A. brassicicola może powodować zgorzel siewek, porażając hypokotyl i liścienie. Na starszych roślinach objawy obserwuje się na pędach, liściach, kwiatach i łuszczynach. Na młodych liściach plamki są zazwyczaj drobne, natomiast na starszych powiększają się – są wyraźnie odgraniczone, lekko zagłębione, wydłużone. Po pewnym czasie porażona tkanka zamiera, wykrusza się i powstają dziury. Na płatkach korony objawami są brunatne plamki.

Największe straty wynikają jednak z wystąpienia A. brassicicola na nasionach. Na chorych łuszczynach występują lekko zagłębione, ciemnobrunatne owalne lub podłużne nekrotyczne plamki, które przy silnym porażeniu ciemnieją i łączą się ze sobą aż do pokrycia całego organu. Zaatakowane tkanki zamierają i usychają, łuszczyny kurczą się, pękają a nasiona osypują, co prowadzi do znacznego obniżenia plonu. Jeśli silnemu porażeniu ulegają młode łuszczyny, nasiona nie wykształcają się wcale albo mają słabszą żywotność i gorzej kiełkują. Stwierdzono, że w zarażonych nasionach w trakcie przechowywania dochodzi do obniżenia zawartości tłuszczów i białka.

Fig. 1. Plamy na liściu rzepaku spowodowane przez A. brassicicola