18.07.2024

Sprawcą czarnej zgnilizny korzeni jest grzyb Thielaviopsis basicola (synonim Chalara elegans). Podobnie jak w zeszłym roku, obserwuje się obecnie nasilone objawy chorobowe na plantacjach łubinu w całej Polsce. Najsilniej porażone rośliny posiadają całkowicie sczerniały system korzeniowy, a łodyga nad korzeniem przybiera ciemniejszą barwę (Fot. 1). Rośliny więdną i zamierają placowo w całych rzędach. Objawy można pomylić ze zgnilizną korzeni powodowaną przez Rhizoctonia solani. Czasem oba patogeny występują łącznie, a dodatkowo na roślinach identyfikuje się jeszcze grzyby rodzaju Fusarium, sprawców zgorzeli łubinu. Występowanie kilku sprawców chorób jednocześnie utrudnia właściwą identyfikację.

Thielaviopsis basicola to sprawca czarnej zgnilizny korzeni także wielu roślin ozdobnych. Charakterystyczne czarno zabarwione końcówki korzeni w obecnym sezonie obserwowano na lawendzie, bratku i szałwii, ale choroba może wystąpić także m.in. na petunii, poinsecji i floksie. Typowe objawy naziemne obejmują żółknięcie liści, karłowatość i więdnięcie. Choroba szybko się rozwija i może prowadzić do zamierania roślin (Fot. 2). Na roślinach ozdobnych często mylona jest z fytoftorozą. Zainfekowane przez T. basicola obszary korzenia wyraźnie różnią się od białych, zdrowych części systemu korzeniowego (Fot. 3). Umożliwia to odróżnienie od innych chorób, jednakże w zaawansowanych stadiach objawy poszerzają się i cały system korzeniowy czernieje i zamiera. Ciemne zabarwienie tkanek wynika z ogromnych ilości czarnych chlamydospor, które patogen wytwarza w tkankach korzeni i na ich powierzchni (Fot. 4).