Botrytis cinerea
BOTRYTIS CINEREA
Patogen nie tyle pochodzi z gleby, co jest związany z resztkami roślinnymi w glebie. Preferuje wilgotny klimat umiarkowany lub subtropikalny. Wyizolowany m.in. w całej Europie, a także w USA, Kanadzie, Izraelu, Somalii, Madagaskarze, Jamajce, Nepalu, Indiach. Spotykany na ogół na chorych liściach oraz na szczątkach roślinnych. To polifag atakujący ponad 230 gatunków roślin-gospodarzy, w tym prawie wszystkie rośliny dwuliścienne, m.in. warzywa, rośliny ozdobne, cebulowe, drzewa, owoce, uprawy szklarniowe (Fig. 1-6). W klimacie umiarkowanym ważne gospodarczo są choroby pomidora, ogórka, truskawki, sałaty, kapusty. Powoduje zgnilizny. Choroba znana jest w Polsce jako szara pleśń (najczęściej występująca u nas na owocach truskawki). W literaturze anglosaskiej poza tą nazwą (gray mold) używa się jeszcze określeń: leaf blight, blossom blight, post-harvest fruit rots. Powoduje zgorzel siewek, zgorzel sałaty, pędu lnu, pleśń śniegową w szkółkach leśnych i raka drzew.
Patogen jest na świecie najlepiej znany jako najczęściej spotykany sprawca choroby winorośli. Szara pleśń winorośli atakuje roślinę we wszystkich stadiach rozwojowych, należy do najpoważniejszych chorób części naziemnych, zwłaszcza owoców, obniżając jakość czerwonego wina. Wypada wspomnieć, że infekcja może być także pożądana dla owoców zbieranych w dalszym terminie do produkcji wina słodkiego (Sauternes, Tokaj Aszύ). Inne chore miękkie owoce lub cebule nie nadają się do użytku. Są całkowicie zniszczone –zaatakowane zgnilizną, szczególnie dotkliwą w warunkach wilgotnych. Jest to patogen trudny do zwalczania ze względu na nekrotrofizm oraz uodpornianie się szczepów na stosowane fungicydy. W przypadku niektórych upraw (winorośl) fungicydy nie mogą być stosowane i należy wprowadzać metody alternatywne zwalczania, np. biologiczne.
Patogen może spowodować chorobę alergiczną układu oddechowego u ludzi.
Symptomy
W okresie długotrwałych deszczy, w miejscach wilgotnych, np. niedostatecznie przewietrzanych szklarniach i przechowalniach szara pleśń atakuje większość roślin uprawnych. Patogen infekuje roślinę bądź przez rany, bądź przez kutikulę i epidermę, jak każdy nekrotrof zabija zainfekowaną tkankę, a następnie ją kolonizuje.
Na zgniłych tkankach wyrasta puszysta, gęsta i silnie pyląca warstwa zarodników konidialnych (Fig. 1-3 ). Owoce truskawki mogą zostać nią całkowicie pokryte po jednym dniu (Fig. 4). Czasem widać czarne sklerocja zimujące potem w glebie.
Fig. 1. Origanum vulgare ‘Aureum Green’ porażone szara pleśnią (H. Ratajkiewicz)
Fig. 2. Szara pleśń na kwiatach Pelargonium hortorum (H. Ratajkiewicz)
Fig. 3. Szara pleśń na liściach Pelargonium nudicale ‘Garden Gnome’ (H. Ratajkiewicz)
Fig. 4. Szara pleśń na owocu truskawki
Fig. 5. Łubin porażony przez B. cinerea
Wirusy porażające cukinię w Polsce
W ostatnich latach zaobserwowano występowanie różnych gatunków wirusów w uprawach cukinii w Polsce.
czytaj więcej