Pantoea ananatis - Bakteryjna plamistość liści kukurydzy (ang. leaf spot disease of maize).

Bakteryjna plamistość liści kukurydzy (ang. leaf spot disease of maize)

Pantoea ananatis może powodować na kukurydzy dwa rodzaje objawów, przez co opisane są dla tego patogena 2 różne choroby. Pierwszą z nich jest: bakteryjna plamistość liści kukurydzy (ang. leaf spot disease of maize). Objawami tej choroby w początkowej jej fazie na kukurydzy są małe, ciemno-zielone wilgotne plamki na liściach, szybko przekształcające się w zmiany nekrotyczne (Fig. 1. i 2).

Fig. 1. Objawy bakteryjnej plamistości liści kukurydzy spowodowanej przez P. ananatis.

Fig. 2. Objawy bakteryjnej plamistości liści kukurydzy spowodowanej przez P. ananatis.

Drugą chorobą kukurydzy wywołaną przez tego patogena jest: bakteryjne gnicie łodygi kukurydzy (ang. bacterial stalk rot). Objawami charakterystycznymi dla tej choroby są karłowacenie i występowanie pionowego pęknięcia w łodydze na wysokości pierwszego międzywęźla. W wielu zainfekowanych roślinach pęknięcie było obecne również na drugim i na trzecim międzywęźle. Po otwarciu międzywęźla widoczne były zmiany chorobowe wzdłuż miejsca pęknięcia oraz wewnętrzne brązowienie tkanki łodygi rozszerzające się w górę rośliny w niektórych przypadkach sięgające szczytu rośliny. Kolby były niedorozwinięte. Czasami obserwuje się mięknięcie, więdnięcie brzegów liści, blaknięcie ich i zwijanie do wewnątrz.

Występowanie bakterii P. ananatis na uprawach kukurydzy stwierdzono w RPA, Brazylii, Meksyku i w Polsce (Krawczyk i wsp. 2010). P. ananatis oprócz kukurydzy jest również patogenem następujących roślin: agawy, sorga, kantalupy, melona, cebuli, eukaliptusa, ryżu oraz grzybów (Pleurotus eryngii). Gatunek ten jest polifagiem i występuje powszechnie w środowisku naturalnym. Część jego populacji jest niepatogeniczna, a część jest patogenami roślin. Gatunek ten jest również oportunistycznym patogenem ludzi.

Bakterie te zakażają rośliny, wnikając do ich wnętrza przez ich naturalne otwory (aparaty szparkowe i hydatody), niesione kroplami wody oraz przez mikrouszkodzenia roślin powstające najczęściej w czasie silnych deszczy i wiatrów niosących cząsteczki brudu i drobinki piasku, jak również przez większe uszkodzenia roślin powstałe, np. w czasie gradobicia. W sezonach, w których ciepła i deszczowa pogoda, czyli warunki optymalne do rozwoju bakterii fitopatogenicznych, nie utrzymuje się długo, populacja tych patogenów wyraźnie się zmniejsza. Wówczas koncentracja bakterii patogenicznych w roślinach jest niewystarczająca do wywołania objawów chorobowych. Jeśli jednak objawy wystąpią, to w małym nasileniu i nie stanowią one wtedy zagrożenia dla plonów.

Obecność patogena bakteryjnego na roślinie nie jest równoznaczna z rozwojem choroby. Bakterie należące do gatunków uznawanych za patogeniczne dla kukurydzy mogą na niej występować naturalnie i kolonizować powierzchnię liści i przestrzenie międzykomórkowe tej rośliny, nie powodując przy tym wystąpienia objawów. Zjawisko takie stwierdzono dla gatunków: P. ananatis.

Literatura:

K. Krawczyk, J. Kamasa, A. Zwolinska and H. Pospieszny 2010. First report of Pantoea ananatis associated with leaf spot disease of maize in Poland. Journal of Plant Pathology, 92 (3), 807-811.